سم ها
انواع سموم کشاورزی : سموم کشاورزی یکی از راه‌های دفع انواع آفات و بیماری‌های گیاهی است، آشنایی داشتن با این سموم و کاربرد آنها به کشاورز کمک می‌کند تا محصول خود را در مقابل انواع بیماری و آفات محافظت کند. در این مقاله شما را با انواع سموم گیاهی و کاربرد آنها آشنا می‌کنیم.
سم کشاورزی چیست
سم یا آفت‌کش در حقیقت هرگونه مخلوط یا ترکیب شیمیایی است که با هدف جلوگیری، نابود کردن، دفع و کاهش هرگونه آفت به کار می‌رود را شامل میشود. آفت نیز می‌تواند هر نوع ارگانیسم به وجود آورنده بیماری در گیاه باشد. با وجود اینکه به دلیل آسیب‌های فراوان آفت کش‌ها و سموم به محیط زیست و انسان هشدارهای بسیاری در مورد استفاده از آنها منتشر میشود اما همچنان استفاده از انواع سموم کشاورزی تنها راه مقابله با آفت‌ها و بیماری‌ها در گیاهان است. همچنین تحقیقات و پژوهش‌های زیادی در خصوص استفاده از انواع سموم غیر شیمیایی صورت گرفته که نتایج خوبی هم داشته است اما هنوز به مرحله اجرایی شدن به شکل انبوه نرسیده است.
انواع سم کشاورزی
سم یا آفت کش در کشاورزی به سه دسته اصلی تقسیم میشود که شامل علف‌کشها، قارچ‌کش‌ها و حشره‌کش‌ها هستند. این مواد اگرچه در دفع و کاهش بیماری‌های گیاه کاملا کاربردی هستند اما برای سلامتی انسان، محیط زیست و سایر موجودات مضر بوده و استفاده از آنها باید مطابق با قوانین و دستورالعمل‌های مناسب صورت گیرد.
سموم گیاهی در ترکیبات و فرم‌های مختلفی به صورت مایع، ژل، پودر، قرص و … تولید می‌شوند اما از نظر کاربردی عملکرد یکسانی دارند. برخی از آنها مکانیسم اثر تماسی دارند، برخی تنفسی و برخی نیز گوارشی هستند، البته می‌توان ترکیباتی از مکانیسم‌های عملکردی مختلف داشت.
غلظت سموم کشاورزی
سم ها اغلب از ترکیبات فعال ( مواد موثر روی آفت) و غیر فعال (حلال‌ها و ..) تولید می‌شوند، غلظت این عوامل می‌تواند از 2 تا 80 درصد متغیر باشد، میزان سمی بودن این آفت کش‌ها و سموم نیز به عواملی چون شکل فیزیکی، غلظت، نوع مواد فعال، حلال و سایر موارد بستگی دارد. به همین دلیل در زمان تهیه سم باید همه موارد ذکر شده را در نظر داشت.
چرا از سم کشاورزی استفاده می شود
همانطور که گفتیم محصولات کشاورزی در معرض انواع آفت‌ها و بیماری‌ها قرار می‌گیرند، بنابراین استفاده از سم تنها راه محافظت محصولات از آفات گیاهی و جانوری است. از جمله اهداف استفاده از سموم کشاورزی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- محافظت از گیاه در مقابل ارگانیسم‌های مضر
- اثرگذاری روی چرخه زندگی گیاه
- نگهداری محصولات گیاهی برای مدت زمان بیشتر
- نابود کردن گیاهان هرز
- جلوگیری از رشد گیاهان هرز
انواع سموم کشاورزی بر اساس زمان مصرف
یکی از رایج‌ترین انواع دسته‌بندی سموم کشاورزی، طبقه‌بندی آنها بر اساس چگونگی و زمان مصرف است. که در این بخش به آن اشاره می‌کنیم.
تماس مستقیم با آفت
این سموم معمولا برای از بین بردن آفاتی که روی سطح خارجی گیاه زندگی می‌کنند به کار برده میشود و در این روش درمانی تمام اجزای گیاه را سمپاشی می‌کنند. در این روش آفت کش یا سم توسط گیاه جذب میشود و تنها زمانی عمل می‌کند که بخشی از گیاه توسط آفت مصرف شود. این شکل از آفت کش‌ها روی آفات بسیاری تاثیرگذار هستند اما از جمله معایب استفاده از آنها این است که ممکن است به بخش‌های مفید گیاه نیز آسیب وارد شود.
آفت کش انتخابی
این دسته از سموم و آفت کش‌ها با هدف حمله به آفات در بخش خاصی از گیاه فقط در مناطق آلوده شده به آفت مورد استفاده قرار می‌گیرند.
دسته بندی سموم از نظر ماهیت شیمیایی
سموم کشاورزی را می‌توان از منظر فرمولاسیون و ماهیت شیمیایی که دارند نیز طبقه‌بندی کرد. از این منظر سموم کشاورزی شامل انواع ارگانوفسفات‌ها، کاربامات‌ها، علفش کش‌های فنوکسی و آفت کش‌های بنزوئیک اسید، تریازین‌ها و اوره می‌شوند.
پرکاربردترین سموم کشاورزی
با توجه به دامنه گسترده‌ای که انواع سموم کشاورزی دارند، انتخاب آنها و استفاده از میزان دوز مشخص باید توسط کارشناس کشاورزی صورت گیرد، به ویژه این که اغلب این سموم برای محیط زیست و زندگی انسانی نیز مضر و خطرساز هستند. در این بخش به معرفی چند سم کشاورزی رایج و پرمصرف می‌پردازیم.
سم دلتامترین
این سم در واقع یک حشره کش از طبقه پایروترئیدها می‌باشد که به صورت تماسی و گوارشی عمل می‌کند، به این معنا که باید توسط آفت بلعیده شود و یا با پوست او تماس پیدا کند. از این سم معمولا برای مبارزه با لارو پروانه‌ها، انواع سوسک‌ها، مگس هاوسن و تریپس استفاده میشود.
سم آمیتراز
این سم یک حشره کش- کنه کش بسیار قوی است که به صورت غیر سیستماتیک و با تاثیر تماسی – تنفسی عمل می‌کند. از مزایای استفاده از این سم آن است که برای انسان و دام و طیور کم خطر است و باعث نابودی زنبورهای عسل نمی‌شود، از این سم معمولا برای آفاتی چون کنه‌های تارتن، پسیل پسته، مگس های سفید و عسلک پنبه استفاده میشود.
برای آشنایی بیشتر با انواع خاک،کود،سم و خرید انواع سم کلیک کنید.
منابع: